Adampol – kwatera generała dywizji Franciszka Kleeberga

Mieściła się w pałacu myśliwskim Natalii i Jana Zamoyskich w Adampolu.

W ścianę pałacu wmontowano pamiątkową tablicę następującej treści:

W pałacu tym w dniach 27-30 września 1939 roku mieściła się  kwatera generała dywizji Franciszka Kleeberga.

Tu generał wydał rozkazy o ustanowieniu we Włodawie władz cywilno-administracyjnych oraz o utworzeniu samodzielnej grupy operacyjnej „Polesie”

Składają hołd bohaterskiemu dowódcy.

Adampol 1994 r.

W 55 –ta rocznicę tych wydarzeń

Żołnierze S.G.O. „Polesie”

Adampol to malutka osada w województwie lubelskim, powiecie włodawskim kryjąca się wśród lasów. Stoi w niej myśliwski pałac Zamoyskich. Od 13 lutego 1946 r. do dziś mieści się tutaj Zakład Opieki Zdrowotnej Gruźlicy i Chorób Płuc.

Pałac został wybudowany z cegły (otynkowany) w stylu eklektycznym w latach 1913–1928 (według wytycznych Konstantego Zamoyskiego, architekta Zygmunta Dewuar, a następnie Jana Koszczyc Witkiewicza) dla Jana i Natalii Zamoyskich.

W nieodległej Różance mieścił się, zbudowany w XVII wieku, ogromny, położony na wysokim brzegu Bugu, pałac – siedziba linii Zamoyskich z Włodawy.

Pałac w Różance został zniszczony w czasie I wojny światowej. Niektóre z elementów zniszczonego obiektu wykorzystano przy budowie pałacu w Adampolu: dekoracja ścian i wnętrza wykonana została z elementów rzeźbiarskich przeniesionych z Różanki, we wschodnim skrzydle wkomponowano trzynaście kapiteli korynckich, pochodzących z początku XVIII wieku oraz tablicę informacyjną z datą 1716, przeniesiono także kominek z 1836 oraz kilka klasycystycznych rzeźb. W skrzydle zachodnim, w kaplicy, wmontowano dwa średniowieczne witraże.

Pałac myśliwski zbudowany przez Konstantego (1894-1963), wnuka Augusta z Różanki, syna Adama i Róży Zamoyskiej z Podzamcza. Konstanty był ożeniony z Natalią z Lubomirskich. Jest to eklektyczna budowla w duchu baroku polskiego XVII w. Oceniana jako najciekawsza bodaj siedziba powstała całkowicie od nowa w okresie 20-lecia międzywojennego, która w założeniu miała przejąć funkcje pałacu w Różance.

Na przełomie września i października 1939 r. majątek i pałac zajmują Niemcy. Zamoyscy przenoszą się do oficyny, a w 1942 r. zostają wysiedleni.

W Adampolu Niemcy utworzyli w 1942 roku obóz pracy, którego więźniowie – około 600 Żydów, pracowało nad utrzymaniem majątku. Wszyscy więźniowie zostali zastrzeleni w czasie likwidacji obozu w dniach 16-17 sierpnia 1943 roku. Po wojnie cześć majątku rozparcelowano, część włączono do PGR Kolorówka. Sam pałac i park przekazano na Sanatorium Przeciwgruźlicze.

Nad drzwiami pod nakrytym stożkowym dachem ganku wmurowana jest tablica z dewizą rodu Zamoyskich z Włodawy otaczającą herb rodu Jelita – trzy skrzyżowane włócznie.

Niech ci te trzy kopije przypominają potrójny cel życia:

W rodzinie, Ojczyźnie, Kościele.

Potrójną walkę z sobkowstwem, zwątpieniem, niewiarą.

Potrójną nagrodę, jeśli wytrwasz: miłość rodziny, szacunek narodu,     błogosławieństwo Kościoła.

Do każdej walki wypróbowanych tych kopij używaj a choć raniony zostaniesz

To mniey boli niż odstępstwo, niż grzech, jedyne prawdziwe nieszczęście.

Od czego Boże uchroń.

Wezwania pozostają aktualne i każdy, kto zechce może je przyjąć za swoją życiową dewizę.

A na koniec pałac w Adampolu z lotu ptaka na zdjęciu pana Grzegorza Chowickiego.

Więcej zdjęć pałacu w Adampolu można obejrzeć na flogu pana Jerzego z Lublina.