«

»

lut 13 2021

Serce Tadeusza Kościuszki

RELIKWIA NARODOWA – W KAPLICY ZAMKU KRÓLEWSKIEGO

 

Ostatnie lata życia Tadeusz Kościuszko spędził w Szwajcarii korzystając z gościnności zaprzyjaźnionej rodziny Franciszka Ksawerego Zeltnera – wójta Solury.  Tam też zmarł 15 października 1817 roku, i został pochowany w krypcie, pod głównym ołtarzem, w podziemiach kościoła w Solurze.  Z zabalsamowanych zwłok wyjęto wnętrzności, które zostały pochowane na pobliskim cmentarzu komunalnym w miasteczku Zuchwil i serce, umieszczone w urnie z konserwującym płynem, które przekazano Emilii Zeltner – córce Franciszka, ulubienicy Naczelnika, któremu zawdzięczała lekcje historii, matematyki i rysunku. Na początku 1818 roku, po uzyskaniu zgody cara Aleksandra I,  ciało Naczelnika sprowadzono do Polski. Uroczysty pogrzeb odbył się w dniach 22-23 czerwca w katedrze  Wawelskiej. W uroczystości uczestniczyły delegacje byłych żołnierzy Kościuszki i włościan idące w wielotysięcznym kondukcie drogą królewską z kościoła św. Floriana na Wawel.

Serce „Bohatera dwóch kontynentów” nadal pozostawało w Szwajcarii dzieląc, przez blisko 70 lat, losy rodziny Zeltnerów a później, Morosinich, (Emilia wyszła za mąż  za hrabiego Giovanniego Batistę Morosiniego w 1819 roku) i podróżowało wraz z rodziną do jej posiadłości w Varese koło Mediolanu a potem do Vezzii koło Lugano.  15 października 1895 roku po wielu staraniach i poparciu włoskich przyjaciół, urna z sercem Kościuszki przewieziona została do Rapperswilu nad Jeziorem Zurychskim. Po uroczystym nabożeństwie w miejscowym kościele, złożona została w baszcie prochowej zamku, w której w roku 1897 urządzono specjalna kaplicę-mauzoleum serca Tadeusza Kościuszki. Zamek Rapperswilski od 1870 roku był siedzibą Muzeum Narodowego Polskiego założonego na obczyźnie przez Władysława hrabiego Platera.  Relikwia narodowa pozostawała nadal na ziemi helweckiej ale już pod opieką rodaków

Po odzyskaniu niepodległości Polacy upomnieli się o serce wielkiego rodaka. Posłowie Sejmu odrodzonej Rzeczypospolitej podjęli w 1921 roku rezolucję wzywającą rząd do przeniesienia narodowych pamiątek z Rapperswilu do kraju. Tak też stanowił testament Władysława Platera mówiący o powrocie zbiorów do ojczyzny, kiedy będzie wolna.
10 października 1927 roku wyruszył z Rapperswilu do Warszawy pociąg specjalny przewożący zbiory Polskiego Muzeum Narodowego. W pierwszym wagonie, udekorowanym kwiatami, w asyście oficerów szwajcarskich, znajdowała się urna z sercem Tadeusza Kościuszki. Po przybyciu do Warszawy kaseta zawierająca urnę, przykryta sztandarem narodowym, w asyście wojskowej, została przewieziona do Zamku Królewskiego i złożona w dawnej Kaplicy Królewskiej. Rozważano inne miejsca na złożenie cennego depozytu a decyzję miał podjąć prezydent RP Ignacy Mościcki. Wymieniano: Zamek Wawelski, katedrę Św. Jana w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego, a także planowaną od ponad stu lat Świątynię Opatrzności Bożej. Planom przeszkodził wybuch II wojny światowej.

W pierwszych dniach bombardowania Warszawy kustosz Zamku Królewskiego dr Kazimierz Brokl przeniósł cenną pamiątkę do skarbca katedry Św. Jana.  Po wojnie ocalałą ale zniszczoną kasetę wydobytą z ruin katedry umieszczono w dawnym  kościele ojców Karmelitów przy Krakowskim Przedmieściu.   W roku 1960 powróciła do odbudowanej katedry Św. Jana a po trzech latach  została przekazana  dyrektorowi Muzeum Narodowego w Warszawie, prof. Stanisławowi Lorentzowi, jako część uratowanego mienia Zamku Królewskiego.
Od roku 1971 do 1983 odrestaurowana urna z sercem Kościuszki wystawiona była w kaplicy Pałacu na Wodzie w Łazienkach Królewskich. Ostatnią podróż z Łazienek Królewskich do obudowanego Zamku Królewskiego odbyła w roku 1983. Przeprowadzono kolejne zabiegi konserwatorskie i umieszczono urnę w nowej kasecie, wykonanej w warsztatach Warszawskiego Okręgu Wojskowego.

31 sierpnia 1984 roku z zachowaniem ceremoniału wojskowego, brązowa kaseta wsparta na czterech złoconych orłach, spoczęła w sanktuarium kaplicy zamkowej; na spatynowanej, ciemnej obudowie umieszczono napis: SERCE TADEUSZA KOŚCIUSZKI.  Po 166 latach pielgrzymowania po ziemi szwajcarskiej i włoskiej, po przemieszczeniach w budowlach stolicy „ serce co wszystkich ukochało ludzi” znalazło stałe miejsce spoczynku.

 

Urna z sercem Tadeusza Kościuszki w mauzoleum na Zamku Rapperswilskim Urna z sercem Tadeusza Kościuszki w kaplicy królewskiej Zamku Królewskiego w Warszawie

 

15 października przy urnie z sercem Tadeusza Kościuszki składany jest bukiet biało-czerwonych kwiatów

 
Kazimierz K. Stachurski
 

(Visited 2 123 times, 1 visits today)

2 pings

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Możesz użyć tych znaczników i atrybutów HTMLa: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>